Kaat | Anticonceptie, antilibido?

Een te laag libido bestaat niet!

Ik zie veel vrouwen in mijn praktijk die klagen over een ‘te laag libido’. Dat dat om verschillende redenen problematisch is, weten jullie ondertussen wel. Ten eerste omdat ‘het libido’ niet bestaat: zin in seks is iets dat bio-psycho-sociaal bepaald is en dus varieert tijdens ons leven. Ten tweede omdat er niemand is die bepaalt wat een te hoog of een te laag ‘libido’ is. Er bestaan geen standaarden waaraan je moet voldoen die bepalen of je te weinig, genoeg of net te veel zin in seks hebt. Jij en je partner bepalen samen waar jullie behoefte aan hebben en wat werkt voor jullie. Dus een te laag libido? Ik geloof er niet in.

Na enige nuancering van mijn kant blijkt dat deze vrouwen vroeger vaak meer zin in seks hadden, beter in verbinding stonden met hun lichaam en zichzelf sensueler voelden. En dat ze dat stuk van zichzelf missen. En dat geloof ik natuurlijk wel. Ik maakte na de geboorte van mijn tweeling iets soortgelijks mee: ik was mezelf even kwijt, ook op seksueel vlak. Dus ik ga met plezier samen met deze vrouwen op zoek.

Zin in seks is bio-psycho-sociaal bepaalt

En een van mijn vaste stokpaardjes hierbij is het checken van welke anticonceptie men gebruikt. Ik haalde al aan dat zin in seks iets is dat bio-psycho-sociaal bepaald is. Dat maakt de puzzel ingewikkeld, maar ook hoopgevend: er zijn veel factoren waarop je kan inspelen. En natuurlijk, inspelen op psychologische of sociale factoren is best een uitdaging. Het kan, maar het vergt wat werk. Vaak intensief werk. Maar die biologische factoren zijn soms (helaas niet altijd) iets makkelijker te beïnvloeden. Zo weten we dat zowel de meeste antidepressiva als de meeste anticonceptiemiddelen een negatief effect hebben op de zin in seks.

Alhoewel, ‘wij weten’ is misschien veel gezegd. Ik weet dat, en met mij de meeste seksuologen. Maar er zijn nog zoveel mensen die hier niet (voldoende) van op de hoogte zijn.

En dat snap ik ook. Toen ik zelf op mijn achttiende met de pil begon, was ik vooral blij dat ik seks, veilige seks, kon hebben. Ik heb mijn huisarts toen niet gevraagd naar neveneffecten of alternatieven. Mijn huisarts begon er zelf ook niet over. Ik was jong en ik wilde anticonceptie, dus begon ik aan de pil. Punt. Het duurde zes jaar, tot mijn studie seksuologie, voordat ik me hierover vragen ging stellen. Best bijzonder, want bij elk ander geneesmiddel zou ik de bijsluiter uitgeplozen hebben, maar bij de pil deed ik dat niet. Want dat was ‘de pil’. Punt.

Keuzes maken…

Net daarin zit volgens mij het zorgelijke aspect: dat meisjes zomaar de pil beginnen te nemen zonder op de hoogte te zijn van mogelijke bijwerkingen. En vaak ook zonder dat ze al seksuele ervaringen hebben opgedaan. Veel meisjes beginnen namelijk met de pil voordat ze seks hebben. Dat maakt dat ze eigenlijk niet weten hoe hun lichaam seksueel werkt. Ze leren hun seksualiteit enkel kennen onder invloed van hormonen. Hierdoor kunnen ze ook niet vergelijken, niet inschatten wat de invloed van deze hormonen is op hun zin in seks, op hun seksueel beleven (want ook dat is vaak minder onder invloed van de pil) en op hun gemoed (onderzoek toont aan dat ook onze emoties gevoelig zijn voor hormonen).

En dat is jammer. Want hoe kun je nu een keuze maken als je niet weet wat en hoe je moet vergelijken?

Van vanzelfsprekend naar een gefundeerde keuze

En dat is ook hetgeen ik het belangrijkste vind: dat meisjes een gefundeerde keuze kunnen maken op vlak van anticonceptie. Sommige meisjes of vrouwen zijn wél goed met de pil, maar dat geldt lang niet voor iedereen. Informeer je dus over de alternatieven, want die zijn tegenwoordig legio! Zelf ben ik nogal voorstander van het spiraaltje of de vaginale ring, omdat deze volgens mij een goed evenwicht vinden in veiligheid, gebruiksgemak en hormonale invloed.

De beste tip die ik je hierbij kan geven is: leer je lichaam opnieuw kennen. Neem eens drie maanden (of langer natuurlijk) geen hormonale anticonceptie om te zien hoe je lichaam zonder hormonen functioneert. Drie maanden met condooms werken is misschien even een opgave, maar de kennis die je hieruit haalt, is zo waardevol!

De toekomst is aan de man!

De tweede beste tip, een stukje controversiëler misschien, is om ook eens na te denken over de rol van de man bij anticonceptie. Als jullie kinderwens voldaan is, is een vasectomie ook het overwegen waard. Uiteindelijk dragen wij als vrouwen vaak een jaar of twintig de verantwoordelijkheid voor anticonceptie, vaak met grote gevolgen voor ons lichaam en onze geest. Wanneer de man dan iets terug kan doen, zonder grote gevolgen, waarom zouden we daar geen gebruik van maken?

Hoe het ook zij, kritisch kijken naar de gebruikte anticonceptie is vaak een quick win op vlak van zin in seks. En laat ik nu een grote voorstander zijn van quick wins!